Félix Maritaud: “Naakt is niets om je voor te schamen”

Aan de schijn ophouden heeft Félix Maritaud een broertje dood. Sommige mensen worstelen hun leven lang om vrede met zichzelf te krijgen en zich niets meer van anderen aan te trekken. Zo niet de verse Franse filmster, die mede door zijn gebrek aan uiterlijk vertoon op een positieve manier opviel op het festival van Cannes, waar zijn twee grootste wapenfeiten tot nu toe hun première beleefden. Geen slechte start voor een voormalig kok/visual artist/pornoacteur, die bij toeval op straat werd ontdekt.

Maritaud is in het echt even innemend en verleidelijk als in zijn films. Zijn openheid is een verademing in het oerwoud van door pr-dames afgerichte jonge sterretjes. Geen onderwerp lijkt taboe, al moet hij af en toe nog zoeken naar Engelse woorden of maakt hij zijn zinnen af in het Frans. Twee bruine ogen kijken zijn gesprekspartner doorlopend aan; aftastend, bijna uitdagend, als een rockster. Op een aangenaam ongemakkelijke manier voelt het heel intiem – hetzelfde gevoel dat de kijker heeft tijdens Sauvage, waarin we als een vlieg op de muur meekijken met de opdrachten die sekswerker Léo voor zijn klanten moet uitvoeren.

Rien á foutre
Zijn shirt hangt open. De tatoeages die in de film de aandacht trekken, blijken echt te zijn. De meest opvallende staat onder zijn navel: de opmerkelijke tekst rien á foutre, wat zich het best in het Engels laat vertalen als don’t give a fuck. “Ik krijg bij publieke Q&A’s na Sauvage weleens de vraag of dat niet veel gedoe is, om voor een rol zo veel tatoeages aan te brengen”, grinnikt de Franse ster. “Het is eerder andersom: we hadden bij het draaien van Sauvage niet genoeg geld om de tatoeages digitaal te laten verwijderen.” De afbeeldingen staan niet per se voor concrete gebeurtenissen of emoties, legt hij uit. “Het zijn wel allemaal herinneringen voor me. Soms zit er in je hoofd iets wat eruit moet omdat het je dwarszit, terwijl je datgene waar het voor staat wel wil onthouden. Dan maak ik er een tatoeage van. Anders wordt het te vol in mijn hoofd.”

Het hebben van zulke kenmerkende fysieke attributen kan een nadeel zijn voor een acteur, beaamt Maritaud. “Maar ik ben natuurlijk heel lang geen acteur geweest. Ik werkte eerst als kok en visual artist. Ik ben bij toeval ontdekt in een bar; ik heb er nooit van gedroomd om acteur te worden.” Zodra hij voor de eerste maal op een speelfilmset stond, voor het veelgeprezen aids-drama 120 Beats Per Minute, voelde hij zich voor het eerst in lange tijd op zijn plek. “Zodra ik voor de camera stond, merkte ik dat dit is wat écht bij mij past. Ik voelde mij gelukkig.”

Vrij maar eenzaam
Zijn ontdekking gebeurde bij toeval – zoals de meeste dingen in zijn leven, voegt hij daar meteen aan toe. De jonge Franse hunk volgde nooit enige acteeropleiding; Maritaud had net besloten om zich te laten omscholen tot hovenier, omdat hij vreesde dat hem als visual artist geen glansrijke carrière te wachten stond. “Iemand zag mij en zei tegen een regisseur: ‘Deze jongen moet je hebben.’ Ik wist blijkbaar te overtuigen, ik had iets waar ze in geloofden.” Nog geen jaar later stond hij op de rode loper in Cannes – een prestigieuze plek, waar sommige acteurs hun hele leven niet belanden. “Ik maak films niet om in Cannes terecht te komen, maar ik geniet er wel enorm van. Het is goed voor de films, het is een mooie plek om jezelf zichtbaar te maken.”

In 120 BPM was Maritaud als de flamboyante activist Max een van de vijf hoofdrolspelers; in Sauvage bestaat er geen enkele twijfel over dat hij in zijn eentje de ster van de film is. Hij speelt sekswerker Léo, die voor dit leven gekozen lijkt te hebben omdat het hem, ondanks alle nadelen, een gevoel van vrijheid biedt. “Zijn vrijheid gaat gepaard met een zekere eenzaamheid”, legt de acteur uit. “Zijn werk wordt door de samenleving gezien als laag en onzeker. Maar dat zijn grotendeels onderbuikgevoelens. Léo heeft niets anders nodig dan zijn lijf en zijn geluk; hij heeft geen zekerheden, geen smartphone. Er zijn maar weinig mensen die in deze moderne tijd kiezen voor zulk werk, voor zo’n rauw leven. Maar hij is ook puur: nergens kan je hem erop betrappen berekenend of manipulatief te zijn. What you see is what you get.” Met die houding staat Maritaud, die op zijn vijftiende zijn veilige jeugd in een dorpje ten zuiden van Parijs ontvluchtte, zelf ook in het leven. “Het leven daar benauwde me. Ik zocht naar een leven waarin alles mogelijk was, waarin ik mij met niemand verbonden hoefde te voelen, behalve met mijzelf.”

Functioneel naakt
Een duidelijke boodschap of moraal ontbreekt in Sauvage. “Of eigenlijk hangt dat erg van de moraliteit van de kijker af”, nuanceert Maritaud. “Het publiek moet vooral zelf bepalen wat hij of zij denkt of voelt na het zien van de film.

We willen de kijker nergens toe dwingen; net zoals Léo moet ook de kijker vrij zijn om zijn eigen keuzes te maken.” Dat kan overigens een flinke uitdaging zijn, erkent hij. “Léo staat totaal niet symbool voor mijn generatie, die more connected is dan ooit tevoren. Léo is een outsider: out of time, out of society, out of everything. Voor mijn generatie is het heel belangrijk hoe ze zichzelf aan de wereld presenteren, hoe andere mensen ze zien. Je identiteit wordt bepaald door wat anderen van je denken of vinden of zeggen. Daar is iedereen heel erg mee bezig. Léo totaal niet.”

Dat is vermoedelijk de grootste overeenkomst tussen Maritaud en zijn rol in Sauvage, want ook de acteur is niet te betrappen op enige gêne. Hij twijfelde geen seconde over de zeer expliciete naakt- en seksscènes in de film – eerder was de acteur ook al in een paar pornofilmpjes te zien, die na zijn doorbraak als ster opeens online opdoken. “Als visual artist heb ik op de kunstacademie geleerd om naakt te durven zijn, en om met naakt te werken voor opdrachten”, legt hij uit. “Je bestudeert zaken als gender, seksualiteit en het menselijk lichaam. Je bepaalt wat die dingen voor jou en voor jouw werk betekenen of kunnen betekenen. Ik heb er geen enkel probleem mee als mensen mij naakt zien; het hoort bij het leven.” En het is, zeker in deze film, in elke scène functioneel. “Léo is iemand waar de samenleving liever niet naar kijkt, we verstoppen hem het liefst, negeren hem. Terwijl hij zelf juist heel open is, in alle opzichten. Dat spanningsveld is mooi en intrigerend.”

De acteur geneert zich er niet voor om seksscènes te draaien of poedelnaakt voor de camera te verschijnen. “Nudity is helemaal niets om je voor te schamen. Iedereen in de wereld heeft seks, dus het zit ook in films. Films representeren het echte leven. En als acteur gebruik je je lichaam om emoties over te brengen. Je kunt ermee lopen, praten, kijken, dansen. En neuken. Ik vind dat niet meer dan vanzelfsprekend; het zijn allemaal manieren om bepaalde emoties over te brengen.”

Beschermde omgeving
Zelfs de scène in Sauvage waarin Léo met een gigantische buttplug wordt verkracht, was minder dramatisch om te draaien dan je op basis van het resultaat zou verwachten. Maritaud lacht even, een van weinige keren tijdens het gesprek. “Het is een heel nare scène voor mijn personage Léo; op het moment dat ik het speelde, was ik erg upset voor hem. Maar ik hoefde het zelf niet mee te maken, ik beeldde me alleen maar in dat ik het meemaakte. Ik draaide die scène in een heel beschermde omgeving; ik had een crew om mij heen die ik volledig vertrouwde. Door een ding te gaan maken van zo’n scène wordt het alleen maar raar en vervelend. Het was voor mij ‘gewoon’ een van de scènes.”

De acteur bereidde zich nauwelijks voor op zijn rol. Hij zocht zelfs geen contact met sekswerkers om over hun ervaringen te horen. “Zelfs in die wereld is Léo een outsider”, legt Maritaud uit. “We weten vrij weinig van hem; hij hoort nergens bij, hij is sauvage. Dus praten met mensen die wel tot die scene van sekswerkers behoren, leek me niet heel zinvol.” Het was een kwestie van inleven in zijn personage, stelt hij. “Of in wat ik denk dat hij voelt. We hebben wel van tevoren met een choreograaf aan mijn lichaamstaal gewerkt, omdat mijn lichaam zo’n belangrijk instrument was om zijn emoties mee uit te drukken. Hoe moest Léo lopen, hoe zou hij gaan liggen, hoe zou hij vallen nadat hij geslagen is. Van die aanwijzingen en die training was ik mij tijdens het draaien wel erg bewust.”

Wars van labeltjes
Zijn ervaringen in de filmwereld de afgelopen twee jaar smaakten naar méér. Hij heeft zich ingeschreven bij castingbureaus en hoopt op meer opvallende rollen. En met succes: op de Roze Filmdagen was Maritaud aanwezig om maar liefst drie films te presenteren. Naast Sauvage draaiden I Am Jonas (over een rusteloze dertiger die vlucht in overspel, nu te zien op Netflix) en Un couteau dans le coeur (over de Franse pornoscene in de jaren zeventig). “Acteren biedt je de kans om zonder enige gêne even iemand anders dan jezelf te kunnen zijn en jezelf even te vergeten. En het ligt in het verlengde van wat ik al deed als visual artist: je gebruikt jezelf en je lichaam om iets tot uitdrukking te brengen. Om mensen aan te zetten tot nadenken, om mensen te ontroeren.”

Het Franse blad Têtu doopte Maritaud onlangs ‘de nieuwe held van de Franse queer cinema’. Eervol uiteraard, al heeft de acteur zelf een hekel aan labeltjes. “Het lijkt me juist weleens spannend om een volgende keer eens géén gay personage te spelen”, legt hij uit. “Het was van mijn kant geen bewuste keuze; ik ben voor al deze rollen gevraagd. Ik ben zelf gay – eigenlijk biseksueel trouwens – dat speelt vast een rol. Maar ik kan alles en iedereen spelen. Zelf zie ik mensen, niet homo’s of hetero’s. En het zou goed zijn als meer mensen geen onderscheid zouden maken op basis van seksuele oriëntatie.” Hij hoopt ook dat casting directors dat onderscheid niet maken. “Maar ik vind het absoluut niet erg om gay personages te spelen als ze zo interessant en gelaagd zijn als Léo.”

Gay James Bond
Natúúrlijk zou hij geen nee zeggen tegen een glansrijke Hollywood-carrière. Hij lacht weer. “Ik zou niets liever willen dan de nieuwe James Bond worden. Absoluut, ik denk dat het tijd wordt voor een James Bond met Franse roots, het is 2019, time’s up! Of anders de bad guy, daar neem ik ook wel genoegen mee. Maar ik heb nooit gedroomd van een acteercarrière, dus ik heb ook nooit over dit soort dingen nagedacht.” Zijn leven hing tot nu toe aan elkaar van vreemde ervaringen, raar toeval en intense momenten. “En de afgelopen twee jaar passen daar helemaal in. Ik heb geen idee waar het heen gaat, maar ik geef me er vooral aan over, ik geniet ervan en ik zie wel waar we terechtkomen.”

Oké, één droom die hij wel heeft – een keer met ‘onze’ Paul Verhoeven werken. De Franse acteur was in de race voor een rolletje in zijn nieuwe film Benedetta, over een lesbische non in de middeleeuwen, maar belandde uiteindelijk niet op de set. “Ik hou enorm van Paul Verhoeven, vooral van zijn oude Nederlandse werk. Ik hou van Turks fruit en van Spetters, vooral vanwege de manier waarop nudity en seksualiteit worden weergegeven. In Spetters zit een geweldige scène: twee hoofdpersonages hebben net seks gehad en de vrouw speelt achteloos met de pik van de man terwijl ze praten over heel andere dingen dan seks.” Het was een openbaring voor Maritaud om die scène te zien: zó openhartig en weinig verhullend kan film dus zijn. “Zo gaat het in het echte leven óók nadat je seks hebt gehad: je ligt samen naakt in bed en praat over heel andere dingen. Maar in films zie je dat maar zelden. Er zouden meer regisseurs moeten zijn die zo rauw en eerlijk durven te zijn.”

Foto's: Carin Verbruggen & Ferry Drenthem Soesman