Bowi Jong en Matthias de Roover strijden voor hetzelfde doel: een eind aan homofobe spreekkoren in de voetbalstadions. Een gesprek tussen twee jonge activisten.
Drie jaar geleden was de Alkmaarse Bowi Jong (21) het zat. Hij zat als AZ-supporter bij een wedstrijd en hoorde een jongen van een jaar of twaalf ‘vieze homo’ over de tribune roepen. Zijn vader zei er net zo weinig van als alle andere toeschouwers. De brief die Bowi vervolgens naar de KNVB stuurde, kwam op vervelende wijze ter sprake bij Voetbal Inside, waar Johan Derksen zijn oproep en het coming-outproces in het algemeen bagatelliseerde. Bowi bedacht de hashtag #SorryJohan en ging viral.
Matthias de Roover (26) heeft een soortgelijk verhaal. Hij voetbalt al zijn hele leven bij FC Eksaarde, een kleine voetbalclub in Vlaanderen. Vier jaar geleden kwam hij uit de kast bij zijn club, waar zijn vrienden heel positief op reageerden. Door steun van zijn club schreef hij zich in voor de Mister Gay Belgium-verkiezing en sindsdien zet hij zich in voor gay voetballers in zijn land.
Matthias: “Ik was 22 jaar toen ik bij mijn voetbalclub uit de kast kwam. Hun reactie was gelukkig heel erg positief. Ik vertelde het eerst aan mijn beste vrienden en zij zeiden meteen dat de rest van de club er geen problemen mee zou hebben. Ik twijfelde er lang over, maar er viel een enorme last van mijn schouders toen ik het vertelde. Mijn teamgenoten deden mij beseffen dat ik mezelf moest inschrijven voor de Mister Gay Belgium-verkiezing. Het leek mij eerst helemaal niets, maar zij lieten me inzien dat jonge homo’s daardoor zouden zien dat er ook voetballers zijn die wél geaccepteerd worden door hun teamgenoten.”
“Het blijft gek dat er geen enkele profvoetballer uit de kast is”
Bowi: “En toen werd je uitgeroepen tot de winnaar?”
Matthias: “Klopt. In juni 2019 werd ik uitgeroepen tot Mister Gay Belgium. Sinds die tijd heb ik de kans gekregen belangrijke mensen te ontmoeten en naar heel veel toffe events te gaan. Ik hoopte homoseksualiteit binnen de voetbalwereld bespreekbaar te maken voor de jeugd. Hoe ging dat bij jou, ben jij bij een voetbalclub uit de kast gekomen?”
Bowi: “Nee, toen ik uit de kast kwam, voetbalde ik al niet meer. We zitten hier natuurlijk ook allebei vanuit een ander perspectief. Ik als supporter, jij als voetballer. Maar we zetten ons in voor hetzelfde doel. Ik vond het bizar dat niemand dat jochie op die tribune aansprak toen hij begon te schelden met ‘homo’. Daardoor moest ik weer denken aan mijn middelbareschooltijd. Ik ben vroeger veel gepest omdat ik homo ben. Ik was het zat dat opnieuw te horen in het stadion, maar het gebeurt nog steeds. Ik was onlangs bij een wedstrijd van Nederland-Duitsland om te praten over mijn activisme. Even later hoorde ik het hele Nederlandse publiek ‘Alle Duitsers zijn homo’ zingen. Er werd niets tegen gedaan. Het is denk ik heel belangrijk dat we ons erover blijven uitspreken. Ik kreeg onlangs nog een berichtje van een jongen die zei dat hij door mij uit de kast was gekomen. Hij besefte door de dingen die ik in de media heb gezegd dat je als homo ook voetbalfan mag zijn.”
Matthias: “Dat herken ik wel. Ik krijg ook vaak berichtjes van jongens die zeggen dat ze twijfelen over hun seksuele geaardheid en niet weten hoe ze daarmee om moeten gaan. Zij hebben het gevoel dat je als homo niet in de voetbalwereld past, maar zien dat het bij mij ook goed kwam. Zo’n voorbeeld had ik vroeger nauwelijks. Ik had alleen Robbie Rogers, de Amerikaanse profvoetballer die uit de kast kwam nadat hij stopte met voetballen. Dat was toch een beetje een ver-van-mijn-bedshow. Daarom zijn er meer mensen nodig die uit de kast durven te komen, want ze zijn er echt wel. Nu zijn er jongens die stoppen met voetbal, omdat ze niet uit de kast durven te komen. Ik was ook bang, maar we moeten juist laten zien dat die angst niet nodig is.”
Bowi: “Je moet die angst niet voeden.”
Matthias: “Precies! Door een positief verhaal te brengen, hoop ik verandering teweeg te brengen en een voorbeeld te zijn voor jonge gasten. Hoe zijn de reacties bij jou als je op de tribune zit?”
Bowi: “Mijn familie zit in de harde kern van AZ-supporters en toen mijn vader in Venlo bij een wedstrijd was, werd hij op zijn schouders getikt door een grote, gespierde man. Hij zei dat hij respect had voor wat ik heb gedaan. Dat vond ik heel tof, niet iedereen is tegen homo’s. Toch blijft het gek dat er geen enkele profvoetballer uit de kast is.”
Matthias: “Veel sporters en voetballers willen denk ik niet gezien worden als de eerste gay voetballer. Het is een label dat je opgedrukt krijgt. Als er een Nederlandse voetballer uit de kast komt, is het wereldnieuws. Net zoals de eerste Belgische speler. Die gasten zijn daar niet mee bezig, die willen gewoon voetballen.”
Bowi: “En je zet dan je carrière op het spel. In Europa is weinig geld te verdienen, het grote geld vind je in China en het Midden-Oosten. Als je dan bekend staat als ‘die gay voetballer’, heb je een probleem. Je moet sterk in je schoenen staan om het toch te doen, al ga je er ook veel voor terugkrijgen.”
“Hoe meer mensen erover praten, hoe groter de kans dat jongens zich herkennen in onze verhalen”
Matthias: “Je moet er klaar voor zijn. Ik was zelf fanatiek supporter van KSC Lokeren. Tijdens elke wedstrijd werd er met ‘homo’ gescholden. Dat raakt je wel. Hoezo doen ouders daar niets aan, denk ik dan.”
Bowi: “Inderdaad. Normen en waarden ontbreken in de voetbalwereld. Ik weet niet hoe het zit met de Belgische voetbalbond, maar ik heb verschillende gesprekken gehad met de KNVB. Discriminatie is discriminatie, heb ik ze gezegd. Of het nu homofobie, racisme of seksisme is. Er moet één lijn in getrokken worden.”
Matthias: “Ik heb ook aan tafel gezeten met de Koninklijke Belgische Voetbalbond en de Jupiler Pro League. We hebben een jeugdprogramma opgesteld tegen discriminerende spreekkoren op het voetbalveld. Ik denk dat het goed is dat we nu een handleiding hebben, opgesteld door de Pro League, hoe clubs daarmee om moeten gaan. Of het werkt, dat kunnen we later natuurlijk pas zien.”
Bowi: “Vind jij dat wedstrijden stilgelegd moeten worden als er homofobe spreekkoren te horen zijn?”
Matthias: “Het is een kinderachtige manier, maar dan gebeurt het niet meer. Ik denk dat het de enige manier is. Een stukje heropvoeding van de supporters.”
Bowi: “Twee zomers terug stonden we samen op de Voetbalboot EURO2020 tijdens Pride Amsterdam. Daar stonden geen professionele voetballers op.”
Matthias: “Ik vroeg inderdaad aan de organisatoren wie er mee gingen, jammer dat het niet gelukt is daar een aantal profs op te krijgen. Dat zou een goed statement zijn.”
Bowi: “Een aantal jaar geleden was er wel een voetbalboot met een aantal oud-profvoetballers. Als helden als Louis van Gaal op zo’n boot staan, is het opeens allemaal prima.”
Matthias: “In Antwerpen heeft nog nooit een voetbalorganisatie meegereden op een truck tijdens pride. Ik denk dat ze het niet durven, dat ze bang zijn dat mensen denken dat de sporters daarop gay zijn.”
Bowi: “Er spelen ook weleens voetballers met een regenboogband, als teken tegen homofobie. Als ik dan reacties lees van mensen op sociale media schrik ik echt. Waar haal je de tijd vandaan zulke nare dingen te schrijven? Of ze de week erop dan met een heteroband gaan spelen, vragen mensen zich af. Dan snap je het echt niet.”
“Ik heb medelijden met profvoetballers die niet uit de kast durven komen”
Matthias: “Ik zag laatst iemand ergens beweren dat er geen gay voetballers bestaan. Wat een onzin. Je merkt dat er over dit onderwerp altijd veel heftige reacties komen, daarom is er nog veel werk te verzetten. Dat blijf ik ook doen door de bekendheid die ik heb gekregen. De impact die ik heb, had ik overigens niet verwacht. Ik hoor van vrienden bij andere clubs dat iedereen het erover heeft, dat het bespreekbaar wordt gemaakt en dat jongeren nu voorlichting krijgen bij hun voetbalclub. Ik sta helemaal niet graag op de voorgrond, maar ik vind het belangrijk dat nu wel te doen. Hoe meer mensen erover praten, hoe groter de kans dat jongens zich herkennen in onze verhalen.”
Bowi: “Dan zie je wel dat er echt een voorbeeldfiguur mist. Met alle respect naar ons, maar wij zijn geen Cristiano Ronaldo. Wij hebben een veel kleinere impact dan een profvoetballer die zich hierover uitspreekt. Heb jij medelijden met de eerste voetballer die uit de kast gaat komen?”
Matthias: “Nee, maar wel met degenen die er nu al zijn en die niet uit de kast durven te komen. De mannen die niet zichzelf kunnen zijn, zo iemand was ik zelf ook lange tijd.”
Bowi: “Ik denk dat er in alle lagen van de voetbalwereld mensen zijn die hem zouden beschermen. Ik denk dat we er klaar voor zijn.”
Matthias: “Dat denk ik ook. Er zijn altijd zure appels, maar ik denk dat er meer positieve dan negatieve reacties zijn.”
Beeld: Jasper Koekoek
