Lhbtq-predikant Wielie Elhorst zet fijntjes uiteen hoe queer het Bijbelse kerstverhaal eigenlijk is. “Een man en vrouw spelen een hoofdrol, maar daarmee houdt iedere vergelijking met een doorsnee ‘heterogezin’ op.”
“Ik hoop dat je het niet godslasterlijk vindt.” Ik heb Nikolai Slisser aan de lijn, beter bekend als dragartiest Niki Today. Zij heeft het mooie idee opgevat een roze kerst- en nieuwjaarsshow te organiseren, samen met OUTtv en Pride Amsterdam. Nu er zoveel niet door kan gaan en alle plaatsen waar we elkaar normaal gesproken ontmoeten dicht zijn, komen we op deze manier via de beeldbuis en laptop bij de regenboogcommunity thuis.
In haar show wil Niki graag ook een plek geven aan het aloude Bijbelse kerstverhaal, maar dan wel queer bij de tijd gebracht. Of ik een kerststal weet waar dat in kan gebeuren. En nogmaals, voorzichtig, of ik dat niet blasfemisch vindt. Ik begrijp de vraag, maar het maakt me ook een beetje verdrietig. Blijkbaar is het verhaal van God die mens wilde worden en dat deed in de vorm van een baby zo exclusief geworden dat men geen ruimte meer voelt bij dit verhaal een eigen verhaal te schrijven.
“Zonde dat het kerstverhaal zo exclusief is geworden dat het buitengewone karakter ervan verloren lijkt te zijn gegaan”
“Het is natuurlijk wel erg hetero, dat verhaal”, vervolgt Niki. Dat beaam ik, ten dele, want met het gegeven dat weliswaar een vrouw, Maria, en een man, Jozef, een hoofdrol spelen, houdt iedere vergelijking met een doorsnee ‘heterogezin’ op. Sterker nog: het kerstverhaal is uitgesproken queer!
God maakte een nieuw begin onder de mensen in een zwangere tiener, ongetrouwd, in bescherming genomen door een oudere timmerman, die zich daarmee de smaad en achterklap van zijn omgeving op de hals haalde. Daarbij komt het kind ter wereld in de marge, in een stal, in een voederbak, in het stadje Bethlehem, ver buiten Jeruzalem, het centrum van de macht en koninklijk aanzien. Dit hele schouwspel vindt plaats in het bijzijn van herders, onaanzienlijken, en drie new agers uit het Oosten die achter een ster zijn aangegaan. Hoe bont, hoe queer wil je het hebben? Zonde dat het verhaal kennelijk zo exclusief is geworden dat juist het onverwachte, het ongewone, het buitengewone karakter ervan verloren is gegaan. Wat is het verhaal van God die mens wilde worden immers waard als dat niet in álle mensenlevens kan landen? Ook, of liever júíst in die van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender en intersekse personen.
“De queer kerststal van dragartiest Niki Today is niet godslasterlijk, maar precies hoe het hoort”
De queer kerststal van Niki – die er is gekomen, in de Amsterdamse Oranjekerk– is niet godslasterlijk. Deze stal met een genderinclusieve Jezus, regenboogengel én Surinaamse engel en zo nog wat queers meer, is precies de bedoeling. Desgevraagd zegt BeyonG Veldkamp van Trans United, engel in de stal: “Kerst is het verhaal van onze Jezus.” Precies, ónze Jezus. Het kerstverhaal is van iedereen en hoort thuis in de levens van alle mensen. Niet als een in een steen gehouwen overtuiging, maar als werkelijkheid waarbij mensen hun eigen verhaal mogen vertellen.
En ja, dat schuurt soms. Dat werd onlangs duidelijk toen de nieuwe ‘eigenaars’ van The Passion, KRO en NCRV, desgevraagd antwoordden dat Jezus ook best door een vrouw of iemand uit de lhbtq-gemeenschap gespeeld kon worden. Schande, meenden sommigen. Maar juist als het gaat schuren, moeten we opletten. Op die momenten kan er in dat aloude verhaal wellicht iets naar de oppervlakte komen dat waarheid spreekt, omdat het nog altijd van vlees en bloed blijkt te zijn, net als dat kleine kindje Jezus in die verlaten stal ergens, in een uithoek van de wereld. God is geen overtuiging, ZHij is een klein kind in een verlaten stal.
Lieve Niki, lieve BeyonG, zusters en broeders en iedereen daartussenin van de regenboogcommunity, ik wens jullie een gezegend, queer kerstfeest toe. God had alle mensen voor ogen toen ZHij onder ons kwam. God is ook met ons, juist met ons. Zó wil ZHij het verhaal van de liefde vertellen.
Lees hier de andere columns van Wielie Elhorst.
Beeld: Peter van der Wal
