De Belgische film Animals brengt op confronterende, nietsontziende manier een waargebeurd fataal geval van anti-homogeweld in beeld. Verplichte kijkkost naast alle Pride-festiviteiten, zo betoogt filmredacteur Nico van den Berg.
Het kan na de dikke Pride-special van Winq en alle andere publiciteit bijna niemand ontgaan zijn: begin augustus vaart tijdens Pride Amsterdam voor de 25ste keer de Canal Parade door de grachten van Amsterdam. De parade en de talloze straatfeesten transformeren de hoofdstad die dag als vanouds in één gigantisch openluchtfeest.
Hiertegenover staat een groeiende roep om het activistisme een grotere plek te geven op deze dag. Want wie denkt dat alles nu wel bereikt is, hoeft maar een blik te werpen op de LHBT Monitor 2022 van het SCP. Daaruit blijkt dat lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgender personen in Nederland zich nog steeds onveiliger voelen dan heteroseksuelen en dat zij bovendien vaker slachtoffer zijn van (seksueel) geweld.
Nog maar twee jaar geleden overleed in Amsterdam de 30-jarige Saïd Zankoua aan epilepsie, als gevolg van zware mishandelingen vanwege zijn homoseksualiteit. In België is het precies tien jaar geleden dat de eerste dode door homofoob geweld werd geregistreerd. De daders die de 32-jarige Ihsane Jarfi op gruwelijke wijze de dood injoegen, werden gelukkig snel gepakt en kregen voor de moord een levenslange gevangenisstraf. Om dit moment te markeren en om Jarfi te herinneren maakte de Belgische filmmaker Nabil Ben Yadir de speelfilm Animals, gebaseerd op de waargebeurde moord op Jarfi. De film kreeg in Nederland geen bioscooprelease, maar is sinds kort wel op dvd te zien.
Animals vertelt het verhaal van de 30-jarige Brahim (Soufiane Chilah), een vrolijke maar wat introverte jongen die binnen zijn conservatieve en religieuze familie niet voor zijn homoseksualiteit uit kan komen. Zelfs tegen zijn iets liberalere ouders durft Brahim niet te zeggen dat hij al vijf jaar een relatie heeft met Thomas. Het onderwerp wordt door zijn ouders domweg doodgezwegen. Op de verjaardag van zijn moeder heeft Brahim eindelijk de moed verzameld zijn vriend voor te stellen aan zijn familie. Thomas wordt echter door een familielid die wat vermoedt vlak bij het huis al met harde hand weggestuurd, waarna Brahim gedesillusioneerd de stad ingaat, op zoek naar zijn vriend.
De afwijzing door zijn familie maakt pijnlijk duidelijk hoe geïsoleerd Brahim zich al jaren moet voelen, maar wat er die nacht gebeurt is de hel op aarde. Regisseur Nabil Ben Yadir schroomt er niet voor die hel expliciet in beeld te brengen – je maag draait zich om bij de beelden. Brahim loopt in de val van een groep jongens die hem in een auto dwingt en op een afgelegen veld op gruwelijke wijze om het leven brengt, puur vanwege het feit dat hij homo is. “Ik wilde een ongemakkelijke film maken, iets laten zien wat je normaal niet wilt zien,” zegt Nabil Ben Yadir over die scènes. “Ik heb geen film gemaakt over een homofobe misdaad die je uitnodigt om nadien rustig iets te gaan drinken. Daar ben ik helemaal niet in geïnteresseerd. Ik denk dat je met deze beelden geconfronteerd moet worden, juist omdat je ze niet wilt zien.”
En dat is precies de kracht van de film. Zonder enig effectbejag maar zeer effectief laat Nabil Ben Yadir het keiharde geweld zien aan de hand van de mobiele telefoons waarmee de daders de dodelijke folternacht van Brahim filmen en aan elkaar laten zien. Daarmee komt de film, in deze tijd van Insta, Snapchat en TikTok, erg dichtbij.
“De maker is absoluut niet uit op begrip voor de daders”
De rest van de uit drie delen opgebouwde film – beginnend met de familieverjaardag en eindigend met de focus op een van de daders – is juist in trage shots gefilmd, met de camera dicht op de huid van de protagonisten. Door aan het eind in te zoomen op het persoonlijke leven van een van de vier daders, ligt begrip voor hem op de loer. Maar daar is de maker absoluut niet op uit. Je voelt eerder verbijstering dan iets van sympathie. Het blijven beesten die een liefdevol persoon niet alleen vermoorden, maar ook nog eens als object behandelen in plaats van als mens van vlees en bloed. Brahim wordt niet naar zijn naam gevraagd en als laatste wrede daad worden uit zijn afgepakte telefoon alle persoonlijke foto’s onverschillig gewist. Het gevoel van gerechtigheid waar je als kijker aan het eind zo naar snakt wordt niet vervuld: de arrestatie van de daders is bewust buiten de film gehouden.
Alleen al daarom is Animals verplichte kijkkost in deze tijd waarin we diversiteit op vrolijke en feestelijke manier vieren. De film confronteert je met de harde werkelijkheid dat iemands seksuele identiteit nog altijd een reden kan zijn voor intimidatie, fysiek en mentaal geweld of zelfs moord. We zijn het verplicht aan Brahim, Saïd en alle anderen voor wie er nooit meer een tijd van feesten en vieren zal aanbreken.
Animals is nu verkrijgbaar op dvd. Bestel 'm via Bol.com.
