Mind the Gap is een groepstentoonstelling rondom het thema mentale gezondheid en dan in het bijzonder de psychische gezondheid van lhbtq’s in vergelijking met die van de rest van de samenleving. Bekijk hier al een voorproefje van de vijf deelnemende kunstenaars.
Hoewel er in de afgelopen decennia grote stappen zijn gemaakt wat betreft de emancipatie van deze groep, geven de statistieken vooralsnog minder reden tot optimisme, zeggen de mensen van Beautiful Distress, de organisatoren van Mind the Gap.
Happy queer
In Nederland, van oudsher beschouwd als een van de meest tolerante landen en koploper op het gebied van homorechten, is een beeld ontstaan van de onbezorgde ‘happy queer’. Maar klopt dat beeld wel? Het zelfmoordcijfer onder jonge lhbtq’s ligt namelijk nog altijd maar liefst 4,5 keer hoger dan het landelijk gemiddelde en bijna de helft van de lhbtq jongeren heeft ooit over suïcide nagedacht.
Daarbij komt dat eén op de zeven (14%) lhbtq’s psychische zorg heeft gemeden uit angst voor discriminatie. Het imago van de ‘happy queer’ komt dus maar beperkt overeen met de werkelijkheid. Discriminatie en uitsluiting zijn voor velen in de ‘community’ helaas nog steeds een realiteit. De mentale problemen die daar vaak bij komen kijken versterken de gevoelens van schaamte en stigma en leiden niet zelden tot verdere marginalisatie van een toch al kwetsbare groep.
Mentale kwetsbaarheden
De tentoonstelling Mind the Gap heeft deze harde feiten als uitgangspunt en gaat in op mogelijke oorzaken van de problematiek. Want hoe kan het dat mentale kwetsbaarheden nog steeds zo vaak voorkomen onder lhbtq’s en generationele, sociale en geopolitieke grenzen overstijgen?
De werken van Annaleen Louwes, Diana Blok, Dodi Espinosa, Gabrielle Le Roux and Jorik Amit Galama tonen aan dat we het niet over de mentale gezondheid van lhbtq’s kunnen hebben zonder ook te kijken naar gendergerelateerd geweld en beleidsvorming op het dagelijkse leven van leden van de ‘community’.
Intieme kennismaking
De bezoeker wordt uitgenodigd tot een intieme kennismaking met een aantal leden van de uitgebreide regenboogfamilie. Middels portretten, audiovisuele werken en installaties worden verhalen verteld van queer migranten en mensen van kleur, gender non-conformisten en transactivisten. Stuk voor stuk narratieven die de eendimensionale representatie van de ‘happy queer’ uitdagen.
Het is de missie van Beautiful Distress om mentale problemen door middel van kunst zichtbaar en bespreekbaar te maken. Naast de tentoonstelling vindt randprogrammering plaats waarin verschillende doelgroepen uit de lhbtq gemeenschap worden uitgenodigd mee te praten over identiteit en mentale gezondheid.
Praat en denk mee
Beautiful Distress gelooft dat de dicrepantie tussen de mentale gezondheid van lhbtq’s en die van de gemiddelde Nederlander aandacht verdient en zet deze urgente boodschap met de hashtag #iMindTheGap kracht bij. Kom, praat mee, denk mee en zeg: #IMiNDTHEGAP!
Over de kunstenaars
Annaleen Louwes (Nederland, 1959)
In het werk van fotograaf Annaleen Louwes staan de vergankelijkheid en kwetsbaarheid van het menselijk bestaan centraal. Als beeldmaker kijkt ze naar de manier waarop mensen overleven in moeilijke omstandigheden en de invloed die dat heeft op hun lichamen.
Louwes heeft gewerkt met ongedocumenteerde migranten, met sekswerkers in Colombia en bouwde in Tirana een studio in een vrouwengevangenis. In 2014 verbleef ze via Beautiful Distress als artist-in-residence in Kings County Hospital in New York waar ze samenwerkte met psychiatrische patiënten.
Pronoun: she
Diana Blok (Uruguay, 1952)
De in Montevideo geboren Diana Blok is autodidact beeldend kunstenaar en woonde achtereenvolgens in Mexico, Guatemala en Colombia. Uiteindelijk koos ze Amsterdam als haar nieuwe uitvalsbasis omdat ze zich daar vrijer voelde als vrouw en kunstenaar.
Haar nomadische levensstijl stelt Blok in staat om allerlei verschillende culturen en identiteiten vast te leggen in haar fotografie en videokunst en daarbij voortdurend de structuren van de gevestigde orde te bevragen als inspirator, vernieuwer en verbinder. Haar poëtische en indringende beelden gaan in op onderwerpen als identiteit, gender, seksuele diversiteit en cultuur.
In de afgelopen zes jaar ontstond haar interactieve videoinstallatie Gender Monologues. In deze eclectische mix van bewegend beeld, performance en literatuur bevraagt ze het begrip genderbinariteit en de heersende archetypische opvattingen van mannelijkheid en vrouwelijkheid.
Pronoun: she
Dodi Espinosa (Mexico, 1985)
Dodi Espinosa is interdisciplinair kunstenaar en maakt gebruik van veel verschillende media. In zijn werk reflecteert hij op zijn eigen seksuele identiteit als gay Latino en in bredere zin op thema’s als ras, seksualiteit, mentale gezondheid en identiteit.
Hij haalt veel inspiratie uit archeologie, sacrale kunst, inheemse culturen en popcultuur. Het uitgesproken visuele werk van Espinosa heeft meerdere lagen en is zowel een sociaal geëngageerd en confessioneel persoonlijk document als postkoloniale queere maatschappijkritiek.
Pronoun: he
Gabrielle Le Roux (VK, 1961)
Gabrielle Le Roux is een Zuid-Afrikaanse queer kunstenaar, filmmaker en sociaal activist. Le Roux werkt vaak samen met andere activisten en maakt waarheidsgetrouwe portretten waarop de geportretteerden zelf teksten schrijven.
Het werk van Le Roux is gebaseerd op de overtuiging dat mensen elkaar kunnen transformeren door in het leven opgedane kennis en ervaring met elkaar te delen. De tekeningen worden begeleid door tekst, video en audio.
Pronouns: they + she
Jorik Amit Galama (Nederland, 1992)
Het werk van interdisciplinair kunstenaar Jorik Amit Galama bevindt zich op de scheidslijn van beeldende kunst, literatuur en film.
Hun werk houdt zich bezig met het verlangen om de lichamelijke kwetsbaarheid te ondergaan en om te verbinden met de tekortkomingen, littekens en sensualiteit van het lijf dat voortdurend beïnvloed wordt door de ecosystemen waarin het zich bevindt.
Het delen van intieme verhalen staat centraal in Galama’s werk, waarbij de focus vaak ligt op de invloed van trauma, psychische kwetsbaarheid en discriminatie op het alledaagse leven van lhbtq’s.
Pronoun: they
Mind the Gap
Te zien in het Beautiful Distress House van vrijdag 10 maart tot en met 5 mei 2023. Het adres: Ms. van Riemsdijkweg 41A, Amsterdam. Opening: vrijdag 10 maart om 16:00 uur. Verder staat het volgende op het programma:
Limpia (2023) – zaterdag 11 maart
Een performatief reinigingsritueel door Dodi Espinosa
Poetic License (2023) – vrijdag 10 maart tot en met zondag 21 mei
Een installatie gebaseerd op het toneelstuk met dezelfde titel over het leven van Joe Orton and Kenneth Halliwell. De installatie is een coproductie van theatermaker en beeldend kunstenaar Michaël Bloos, toneelschrijver Frank Siera en Dr. Emma Parker, tentoonstellingsconsulent en hoofddocent Twentieth Century and Contemporary Literature aan de Universiteit van Leicester.
