Vanaf begin 2024 worden mannen die seks hebben met mannen niet meer gediscrimineerd bij bloeddonatie. Dat hebben het ministerie van VWS en bloedbank Sanquin op maandagochtend 13 maart laten weten aan COC Nederland. Het COC, dat jaren voor deze beleidswijziging pleitte, is gelukkig met het resultaat.

Risicovolle seks

"Niet de vraag met wie je seks hebt maar of je risicovolle seks hebt wordt bepalend voor de vraag of je bloed mag doneren. Dat is precies wat wij dat al die jaren hebben bepleit", reageert COC-voorzitter Astrid Oosenbrug.

"We zijn gelukkig met dit besluit, homo- en bi+ mannen worden straks  niet meer gediscrimineerd als ze een ander willen helpen door bloed te doneren. Dat is beslist een doorbraak."

Op dit moment mogen mannen die seks hebben met mannen alleen bloed doneren als ze twaalf maanden een monogame relatie hebben. Die eis geldt niet voor heteroseksuele bloeddonoren.

Wisselende contacten

Vanaf begin 2024 krijgt iedereen die bloed doneert vragen over seksueel risicogedrag. Er zal onder meer gevraagd worden naar wisselende seksuele contacten. Mensen die niet voldoen aan de nieuwe criteria, kunnen voor een periode van vier maanden worden uitgesloten van bloeddonatie, waarbij het niet uitmaakt of ze heteroseksuele of homoseksuele contacten hebben. Daarnaast wordt al het bloed getest. Zo wordt voorkomen dat seksueel overdraagbare aandoeningen via bloeddonatie worden overgedragen.

Het nieuwe beleid is niet nadelig voor de veiligheid van de bloedvoorraad, aldus bloedbank Sanquin. Landen als Frankrijk en Canada voeren al soortgelijk beleid.

Talloze gesprekken

Het besluit is onder meer het resultaat van tal talloze gesprekken die het COC de afgelopen jaren voerde met bewindslieden, bloedbank Sanquin, ontvangers van bloedproducten en Kamerleden. In de Kamer kreeg het pleidooi van het COC onder meer steun van GroenLinks, D66, VVD en PvdA.

Als gevolg van de belangenbehartiging werd het bloeddonatiebeleid voor mannen die seks hebben met mannen de afgelopen jaren geleidelijk aangepast.

Criteria

In 2015 werd levenslange uitsluiting vervangen door uitsluiting tot 12 maanden na het laatste seksuele contact. In 2019 werd die termijn bekort tot 4 maanden. In beide gevallen was de beleidswijziging nauwelijks van praktisch belang voor seksueel actieve homo- en bi+ mannen. Sinds 1 september 2021 mochten homo- en bi+ mannen in een monogame relatie bloed doneren; die eis gold echter niet voor heteroseksuele mensen.

Het nieuwe beleid wordt naar verwachting begin 2024 ingevoerd. De tussenliggende periode wordt door de bloedbank gebruikt om de criteria uit te werken, formaliteiten te regelen en personeel te trainen.