Nederland kende al een dichter des vaderlands en talloze stadsdichters, maar heeft met Rachel Rumai Diaz nu ook een regenboogdichter. In opdracht van de CPNB schreef zij speciaal voor Pride het gedicht 'Ergens'. "Ik wil mensen een hart onder de riem steken."
1) Wat voor verhalen vertel je graag?
“Ik heb zelf een Afro-Latijns-Amerikaanse en Caribische achtergrond. Mijn moeder komt uit Venezuela, mijn vader uit Curaçao. Ik ben in Nederland geboren, maar op verschillende plekken ter wereld opgegroeid. Ik schrijf graag verhalen met een feministische insteek over vrouwen wier wortels in verschillende landen liggen. Daarin breng ik queer-zijn op een natuurlijke manier aan bod, maar ik leg er niet de nadruk op.”
2) Waarom kies je daarvoor?
“Ik denk dat het te maken heeft met het feit dat ik zelf nooit officieel uit de kast ben gekomen, omdat ik dat niet nodig vond. Het is niet dat ik het verberg, ik wil gewoon niet dat er ruimte ontstaat om het een issue te laten zijn, iets waar iemand een mening over denkt te mogen geven. Als je hetero bent, is je seksualiteit geen punt van discussie, waarom zou het dat voor mij dan wel moeten zijn? Ik spreek ook liever niet over ‘anders zijn’, want daarmee bevestig ik het normatieve denken waartegen ik me juist afzet.”
3 Met welk boek heb jij een speciale band?
“Sister Outsider, een bundel met essays en verhalen van Audre Lorde, een zwarte, lesbische vrouw. Zij laat je anders kijken naar queer-zijn, naar wat het betekent om een bondgenoot te zijn, naar hoe we met elkaar om moeten gaan en vooral naar hoe intersectionaliteit, het idee dat alle vormen van privilige en discriminatie samen bepalen hoeveel of weinig macht iemand heeft, van groot belang is bij activisme. Elk jaar lees ik er opnieuw een paar stukken uit.”
4) Wat heb je willen overbrengen met het gedicht ‘Ergens’?
“Toen de CPNB [Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek – red.] me vroeg het gedicht te schrijven, voelde ik me eerst vereerd en daarna voelde ik veel druk. Lang heb ik nagedacht over wat ik wilde vertellen. Ik twijfelde of ik het heel persoonlijk moest maken, maar bedacht toen dat ik normaliter juist veel schrijf over de maatschappij. Met dit gedicht hoop ik mensen een hart onder de riem te steken, met alle zorgwekkende ontwikkelingen om ons heen.”
5) Om welke ontwikkelingen maak je je druk?
“Wat ik heel eng vind, is hoeveel haat politici over zich heen krijgen vanwege zaken als hun huidskleur, seksuele oriëntatie of genderidentiteit. Dat deze mensen, onze volksvertegenwoordigers, zich zo onveilig voelen, doet wat met het veiligheidsgevoel van de mensen die in dit land wonen. Maar ik moet ook denken aan regenboogvlaggen die met grof geweld van gevels worden getrokken en aan de ophef rond dragqueens die aan kinderen willen voorlezen. De jonge generatie geeft me gelukkig hoop. Zij lijken zich veel bewuster van wat oké is en wat niet. Ze weten vaak al jong wat activisme is, waar Black Lives Matter voor staat, dat pride is begonnen als protest. Via social media krijgen ze veel meer informatie mee dan ik op mijn vijftiende. Ik blijf hoop houden dat die hatelijke, conservatieve geluiden ooit, over een jaar of honderd, zijn uitgestorven.”
Ergens
Ergens in het land
wordt een jongetje geboren dat geen jongetje is
vergeeft een dochter haar moeder
vergeet een moeder haar dochter
leert een grootmoeder de nieuwe voornaamwoorden van haar kleinkind
wordt een nieuwe regenboogvlag voor de derde keer in een jaar opgehangen op dezelfde plek
is de safe space van een groep
doelwit voor een andere
houdt een koppel elkaars handen alleen maar achter gesloten deuren vast
Ergens in de wereld
begon Pride als een protest
is Pride nog steeds een protest
is je land en al je herinneringen achterlaten de enige manier om te overleven
is een mens een mens zonder daar uitleg over te moeten geven
Soms is vieren
het besef dat houden van wie je wilt net zo belangrijk is als houden van wie je bent
een X in een paspoort als teken voor verandering
een keuze die niet in twijfel wordt gebracht
moed niet als een schild te hoeven te dragen
de liefde van een vader
twee vrouwen in Iran die elkaar kussen in het openbaar
de hoop om ooit te kunnen trouwen op Curaçao
het schrijven van een gedicht
voorlezen aan wie je wilt
het gevoel dat ik ergens bij hoor
Rachel Rumai Diaz is schrijver, dichter, performancekunstenaar en programmamaker. Ze is oprichter van feministisch literair platform Zus & Zo en werkt momenteel aan haar debuutroman voor uitgeverij Pluim, over de vrouwen uit haar familiegeschiedenis. Volg Rachel via instagram.com/rachelrumai
Omslagbeeld: Selwyn de Wind
