Van 7 tot 17 september vond EuroPride dit jaar plaats in Valletta, Malta. De dwergstaat topt al jaren de Rainbow Europe Index van internationale lhbtq-belangenorganisatie ILGA. Winq-redacteur Martijn Tulp bezocht deze bijzondere Pride.
De sociaal-democraten van de Labour partij zorgden jaren geleden op het zeer religieuze Malta ervoor dat de lhbtq-gemeenschap mag trouwen, adopteren en in transitie kunnen. Waar normaal gesproken de rechten voor de lhbtq-gemeenschap en vrouwenrechten hand in hand gaan, is dat in Malta minder het geval: abortus is er nog steeds verboden. De deelnemers van Malta Pride mogen geprezen worden voor hun intersectionaliteit, want zowel tijdens de parade als tijdens het EuroPride concert op Pjazza San Publju valt me op dat hier uitgebreid aandacht voor wordt gevraagd.
Hoewel Malta op papier een paradijs lijkt voor onze gemeenschap, is er namelijk nog genoeg om voor te strijden. Geweld tegen lhbtq's wordt niet beschouwd als een hatecrime en dus ook niet als zodanig bestraft. Ook in Malta worden op social media, zowel door burgers als politici, negatieve uitspraken gedaan over de queer gemeenschap, meestal onder het mom van 'het beschermen van onze kinderen'. Ik vraag Nicholas Bugeja van Malta Pride voor welke onderwerpen zij nog meer strijden: “Tijdens de vorige verkiezingen werd beloofd dat PrEP en PEP gratis beschikbaar zou worden gesteld, dat is nog steeds niet ingevoerd. Daarnaast willen we meer educatie over de queer gemeenschap, met name over trans en non-binaire personen. Ook vragen we aandacht voor meer hulp voor lhbtq-vluchtelingen.” De overheid lijkt welwillend en kende de organisatie een ruime subsidie toe om EuroPride te organiseren. “Er was aanvankelijk een subsidie van € 300.000,- geboden, maar uiteindelijk konden we rekenen op financiële steun ter waarde van zo'n 2,5 miljoen euro” aldus Bugeja.
Mijn gids laat me in een lang weekend alle hoeken en gaten van het prachtige eiland zien. De prachtige oude hoofdstad Mdina met middeleeuwse en barok architectuur, met een prachtig uitzicht over het eiland, de Upper Barrakka Gardens in Valletta, de adembenemende St. John's kathedraal waar De onthoofding van Johannes de Doper van Caravaggio hangt, en de Blauwe Grot in Żurrieq.
Op de Pjazza Tritoni is een groot podium opgebouwd waar op de avond voor de Pride-optocht een Eurovision night plaatsvindt. Die avond zijn naast Maltese Songfestivalacts als Chiara (1998, 2005, 2009), Claudia Faniello (2017), Fabrizio Faniello (2001) en The Busker (2023) ook internationale acts Katrina (zonder The Waves), The Roop en Conchita Wurst te zien. Het concert dat de volgende dag plaatsvindt op Pjazza San Publju heeft ook een Songfestivaltintje, met een optreden van powerhouse Ira Losco (2002, 2016). Maar die avond komt het publiek vooral voor Amerikaanse popartiest Christina Aguilera, die een geweldige show neerzet.
Maar ik ben hier natuurlijk voor de Pride. Al tijdens de vlucht naar Malta wordt me duidelijk dat er veel internationale bezoekers op deze Pride af zullen komen, want ik kom meerdere bekenden tegen. Ook tijdens wandelingen door Valletta en op de diverse Pride-evenementen zie ik regelmatig queer vrienden en kennissen van over de hele wereld. Dit jaar telt de Pride 38.000 bezoekers. “Dat is ruim drie keer zoveel als vorig jaar!” vertelt Bugeja trots. Tijdens de pride-optocht komt ook mijn gids naar me toe en roept hij uitzinnig dat hij nog nooit zóveel bezoekers heeft gezien.
Naast de Pride-optocht en concerten worden in Valletta diverse andere activiteiten georganiseerd, waarvan ik een aantal bezoek. Zo presenteert queer fotograaf Kris Micallef zijn werk met de tentoonstelling Undisclosed Summer en krijg ik tijdens de multimedia expo [Be]Loved Malta queer stories te horen uit de jaren vóórdat homoseksuele handelingen in 1973 gedecriminaliseerd werden.
Na vier dagen in Malta, waarin ik prachtige plekken heb gezien, Pride vierde en inspirerende mensen heb ontmoet, neem ik me voor om hier zeker nog een keer terug te komen om te genieten van de prachtige omgeving, het warme klimaat en het heerlijke – voornamelijk door de Italiaanse keuken geïnspireerde – eten. De volgende editie van EuroPride vindt volgend jaar plaats in Thessaloniki, Griekenland, van 21 tot 29 juni.