Een voorleesuurtje met een drag queen levert bedreigingen op en in Amsterdam-Noord moet de wijk die uit solidariteit regenboogvlaggen had opgehangen worden beveiligd. Onlangs waarschuwde het kabinet voor de zichtbare toename aan haat en geweld op basis van seksuele voorkeur en genderidentiteit. Ook wereldwijd lijkt er een conservatieve wind te waaien: steeds vaker worden verworven rechten weer ontnomen.
Tijdens de vierde editie van het Vrijdenkersfestival kijkt De Balie samen met internationale gasten naar Amsterdam als Queer Capital of the World(?). Wat voor ontwikkelingen zijn specifiek voor Amsterdam en wat maakt deel uit van een internationaal klimaat? Met schrijvers, modeontwerpers, filmmakers en politici gaan we in gesprek over strijd, emancipatie en het belang van een vrijplaats.
Vrijdenkersfestival is onderdeel van Amsterdam 750 jaar. Op 27 oktober 2025 bestaat Amsterdam 750 jaar en in aanloop van deze mijlpaal worden diverse programma’s, waaronder Vrijdenkersfestival, georganiseerd om dit te vieren.
debalie.nl/vrijdenkersfestival2023
Maxivive
Als onderdeel van het Freethinker festival werken we samen met het onafhankelijke modelabel Maxivive, ‘een grensverleggend mannenmodelabel dat de gendernormen in Nigeria opschudt’, zoals Vogue het zegt. Op vrijdagavond presenteren De Balie en Maxivive een exclusieve modeshow rond het thema Okrika. Okrika staat voor queer identity, okrika staat voor afval en duurzaamheid, okrika staat voor mondiale ongelijkheid. Maar vanavond betekent okrika dat we al die complexiteiten omarmen en omzetten in mode.
De Balie en Papa Oyeyemi, de ontwerper achter het modemerk Maxivive, zijn geïnteresseerd in de gecompliceerde realiteit die Okrika vertegenwoordigt. Queer identiteit, de relatie tussen het Noorden en het Zuiden, afval en duurzaamheid in de mode-industrie zijn allemaal verbonden als we aan Okrika denken. Met deze manifestatie vieren we de schoonheid van deze complexiteit.
Over Maxivive
Modemerk Maxivive is een activistische organisatie uit Lagos die in 2007 is opgericht door creatief directeur Papa Oyeyemi. Door het ontwerp van het merk over non-conformiteit samen te brengen met het maken van kleding, wordt Maxivive erkend om zijn innovatie door middel van design. Oyeyemi’s werk is tentoongesteld in het Royal Pavilion and Museums, Brighton (UK) en het Tropenmuseum, Amsterdam (Nederland) en was te zien op verschillende internationale mediaplatforms, waaronder Vogue, GQ, CNN en BBC.
Over Okrika!
Afrika is ‘s werelds grootste importeur van tweedehands kleding. Ongeveer 80% van de Afrikanen zijn consumenten van gebruikte kleding uit landen in het Noorden. Veel van deze kleding wordt geïmporteerd via Okrika, een stad op een eiland in het zuiden van Nigeria. Na verloop van tijd werd het woord Okrika het woord om te verwijzen naar de levendige en groeiende markt voor tweedehands kleding.
Vooral voor queer mensen zijn okrika’s als fetisjobjecten die de drager een aura van uniciteit en een buitenlands uiterlijk geven – en dat voor een bescheiden budget. De anti-LGBTQ+ wetten in Nigeria zijn streng – en de straffen streng. Okrika biedt verlichting van die realiteit.
27 oktober
22.00 uur
Meer informatie
Hoe beschermen we de Amsterdammers?
Amsterdam heeft de reputatie vrij, open en tolerant te zijn, maar tegelijkertijd vinden er nog steeds veel gewelddadige incidenten tegen LHBTIQ+ personen plaats, en is er weerstand tegen seksuele voorlichting op scholen. Een groep Amsterdammers die daar extra veel last van heeft, zijn: LHBTIQ+ statushouders. Hoe ziet het leven van een Amsterdamse LHBTIQ+ statushouder er in de praktijk uit? Tijdens deze avond bespreken we het met twee statushouders, Kris van der Veen, Wilco Tuinebreijer en Dinah Bons.
In meer dan 70 landen wereldwijd is homoseksualiteit strafbaar. Mensen kunnen worden vervolgd, in de gevangenis terechtkomen of zelfs de doodstraf krijgen. Als deze groep vluchtelingen na een lange en zware procedure een asielvergunning krijgt, is de verwachting dat ze in het tolerante en open Amsterdam vrijheid en veiligheid zullen vinden.
Maar is dat ook de werkelijkheid? De gemeente Amsterdam heeft in haar nota Regenboogbeleid gesteld dat ze bi-culturele LHBTIQ+ Amsterdammers extra willen gaan ondersteunen.
28 oktober
14.00 uur
Grote Zaal
Meer informatie
Pink Lounge
Als onderdeel van Vrijdenkers festival werkt De Balie – zoals eerder genoemd –samen met het onafhankelijke modelabel Maxivive: ‘een grensverleggend mannenmodelabel dat de gendernormen in Nigeria opschudt’, zoals Vogue het verwoordt. Als onderdeel van de samenwerking bekijken we de film Pink Lounge. Geregisseerd door de Nigeriaanse filmmaker Sheifunmi Yusuf en mede geschreven door de oprichter van Maxivive, Papa Oyeyemi.
De film speelt zich af in Nigeria, een jaar voordat de Same-Sex Prohibition Act werd aangenomen, waardoor verbintenissen en activiteiten tussen mensen van hetzelfde geslacht strafbaar werden. Veel scènes in de film zijn geïnspireerd op ware gebeurtenissen en laten zien hoe er vóór 2014 veilige ruimten werden gecreëerd voor individuen die als onconventioneel, queer of kunstzinnig werden beschouwd.
Pink Lounge is een document dat, zoals Maxivive het zegt, ‘een thuis is voor levendige en felle unrulies die alle kansen trotseren ondanks dat hun vrijheid op het spel staat’. De nadruk wordt gelegd op het concept van de housecultuur. Een term die in West-Afrika is gegroeid als gevolg van gevonden ruimtes en queer jongeren op zoek naar onderdak, troost en vrijheid.
Na de vertoning spreken we met modeontwerper Papa Oyeyemi over zijn film en zijn werk als modeontwerper.
18 oktober
16.00 uur
Meer informatie.
Detransition, Baby
Torrey Peters debuutroman Detransition, Baby, over de met elkaar verweven levens van drie (trans)personen, werd een groot succes in de Verenigde Staten, in het Verenigd Koninkrijk genomineerd voor de prestigieuze Women’s Prize for Fiction en is sinds kort ook in Nederland verkrijgbaar als Detransitie, baby.
Op het Vrijdenkersfestival spreekt ze over haar werk met mensen die veel aan haar boek gehad hebben, en met andere schrijvers en kunstenaars over het verweven van fictie met maatschappelijke onderwerpen en identiteit.
26 oktober
20:00 uur
Grote Zaal
Turning against Orbán
Samen met schrijfster en politica Zsuzsanna Szelényi bespreken we de wending die Hongarije heeft genomen in de richting van conservatisme en autoritarisme. Wanneer is het verval van vrouwen- en LGBTIQ+-rechten begonnen, hoe is dat een groter deel van de wending die heel Europa op dit moment neemt en wat kunnen we doen?
Zsuzsanna Szelényi is een Hongaarse auteur, politica en expert op het gebied van buitenlands beleid. Ze is directeur van de Democracy Institute Leadership Academy voor Centraal- en Oost-Europa. Haar boek Tainted Democracy, Viktor Orban and the Subversion of Hungary werd gepubliceerd in 2022. Ze was parlementslid van 1990 tot 1994 (Fidesz) en van 2014 tot 2018 (Together).
28 oktober
20.00 uur
Grote Zaal
Meer informatie
