‘Het is tijd voor een X.’ Met die boodschap overhandigde Tijn de Jong dinsdag 24 oktober diens petitie aan de Tweede Kamer. Tijn en de meer dan tienduizend ondertekenaars van de petitie roepen de politiek op om ook voor non-binaire personen erkenning van hun geslacht te regelen. Nu ook de rechter duidelijk heeft gemaakt dat de Staat non-binaire mensen hierin discrimineert, is volgens Transgender Netwerk de oproep aan de politiek glashelder: ‘regel die X’.

Transgender mannen en vrouwen kunnen momenteel met een deskundigenverklaring hun geslachtsvermelding al bij de burgerlijke stand wijzigen van M naar V of van V naar M.  Maar voor non-binaire mensen is er nog niets geregeld. Hierdoor krijgen ze met willekeur, onbegrip en vijandigheid te maken, terwijl ze simpelweg om een menswaardige bejegening vragen. Uit nieuw onderzoek van kennisinstituut Rutgers in opdracht van minister Weerwind bleek ook dat bijna 2% van de bevolking non-binair is. Een nog grotere bevolkingsgroep wil een X als geslachtsregistratie.

Rechtbank oordeelt: Staat discrimineert non-binaire mensen

Vorige week (18 oktober) was de Rechtbank Den Haag glashelder in een zaak aangespannen door Senn van Beek over een toegankelijke procedure om de geslachtsregistratie naar een X te wijzigen.

“[D]e Staat [maakt] ongeoorloofd onderscheid tussen binaire en non-binaire transgender personen doordat er voor binaire transgender personen een in de wet geregelde mogelijkheid is om de genderregistratie aan te passen […] en voor non-binaire transgenderpersonen niet.” Rechtbank Den Haag.

Alhoewel enkele tientallen mensen via een geitenpaadje bij de rechtbank een X hebben weten te verkrijgen, gaven meerdere rechters ook al aan dat de politiek voor een wettelijke regeling moet zorgen dat non-binaire mensen gelijk behandeld worden. De Rechtbank Den Haag heeft nu ook geoordeeld dat het ontbreken van een wettelijke regeling ook discriminatie is. Daarom dient de politiek spoedig met een wet te komen die voor non-binaire mensen wijziging van de geslachtsvermelding mogelijk maakt.

Meer dan tienduizend handtekeningen

Meer dan tienduizend mensen hebben de petitie ‘Tijd voor een X’ ondertekend, om non-binaire mensen het recht te geven om een x op het paspoort te geven. “Door de X op officiële documenten toegankelijk te maken, laat de overheid zien: ‘er is meer dan alleen m/v.’ Daarmee zeggen ze: ‘jullie zijn ook een deel van onze maatschappij en wij zien jullie’. Een broodnodige erkenning, waar het de hoogste tijd voor is.”  Tijn de Jong, initiatiefnemer ‘Het is tijd voor een X’.

Die erkenning is nodig, ook omdat het begrip voor non-binaire personen in Nederland nu nog rond de veertig tot vijftig procent ligt, zo bleek uit internationaal onderzoek van Motivaction (2022). En 74% van de non-binaire personen is wel eens gepest, gediscrimineerd of verbaal mishandeld. Doordat het een norm stelt kan erkenning door de overheid juist bijdragen aan de emancipatie en veiligheid van deze groep.

“Het belang van de X voor deze doelgroep mag niet onderschat worden, zij stuiten op onbegrip en discriminatie net als andere trans personen.”Aafke Uilhoorn, bestuurslid Transgender Netwerk.

Vierde land

Al ruim tien jaar pleiten Transgender Netwerk, COC Nederland en de organisatie voor seksediversiteit NNID voor een mogelijkheid om de geslachtsregistratie door te halen met een X voor iedereen die dat wenst. In 2022 kondigde Lisa van Ginneken (D66) aan met een initiatiefwet te komen die de wettelijke erkenning dan eindelijk moet gaan regelen.

Tijn, de petitie-ondertekenaars en Transgender Netwerk kijken met smacht uit naar de initiatiefwet en hopen op een voorspoedige behandeling door de Tweede Kamer. Het oordeel van de rechter betekent dat de Staat met een wet moet komen, ook in het geval dat het initiatief uit de Tweede Kamer stil valt. Nederland kan in Europa dan het vierde land worden met wettelijke erkenning voor non-binaire mensen, na Denemarken, IJsland en Malta.

Coverbeeld: iStock