Waar de lhbtiq+gemeenschap in Rusland al voor vreesde, is de werkelijkheid geworden. Alles wat met de regenboog-community te maken heeft, wordt bestempeld als ‘extremistisch’, waardoor ook organisaties die de belangen behartigen van lhbtiq+’s niet langer openlijk kunnen opereren. Zelfs een symbool als de regenboogvlag kan aanleiding zijn voor vervolging.
De lhbtiq+gemeenschap had het al aan zien komen, maar nu is het ook echt gebeurd: het Russische hooggerechtshof heeft ingestemd met de eis van het ministerie van Justitie om de ‘internationale beweging lhbt en haar structuren’ te verbieden en te bestempelen als ‘extremistische organisatie’. Het verbod gaat per direct in.
Sympathisanten in de kou
Dit zei rechter Oleg Nefjodov na een besloten zitting die vier uur duurde. Pers en fotografen waren alleen toegestaan bij de bekendmaking van het besluit. Buiten stond een handvol sympathisanten urenlang in de kou, overigens zonder uiterlijke kenmerken, leuzen of symbolen.
Het ministerie van Justitie was als enige partij vertegenwoordigd bij de zitting. Naar verwachting wordt de volledige tekst van het vonnis niet bekendgemaakt, waardoor het onmogelijk is in te schatten wat de daadwerkelijke gevolgen zullen zijn van het verbod. Onduidelijk is ook wat de rechter bedoelt met ‘de structuren’ van de lhbt-beweging.
Vervolging voor regenboogvlag
Waar lhbtiq+organisaties vanuit gaan, is dat diverse organisaties die tot nu toe de belangen behartigden, nu niet meer openlijk zullen kunnen opereren. Ook symbolen als de regenboogvlag kunnen aanleiding zijn voor vervolging. Dat was in principe al zo, nadat de wet op ‘propaganda van niet-traditionele seksualiteit, pedofielie of geslachtsverandering’ onder kinderen tot achttien jaar uit 2013 vorig jaar was uitgebreid naar mensen van alle leeftijden.
Bij herhaalde overtreding van het verbod kunnen mensen strafrechtelijk worden vervolgd. Leden van als ‘extremistisch’ aangemerkte organisaties riskeren in Rusland gevangenisstraffen tot zes jaar, voor bestuurders kan dat oplopen tot tien jaar. Media zullen bij het gebruik van de afkorting lhbt – zoals die in Rusland gangbaar is – elke keer moeten melden dat het gaat om een ‘extremistische’ organisatie.
Vernietiging van het gezin
In Rusland is in sommige kringen met instemming gereageerd op het vonnis. Zo noemde de tv-zender Tsargard lhbiq+’s ‘pervers’ en de Russisch-Orthodoxe kerk zei dat de lhbtiq+beweging ‘extremistisch’ is omdat ‘het logische eindresultaat van haar activiteiten de vernietiging is van de bestaande ideeën over huwelijk en gezin’.
Outright International heeft het verbod streng veroordeeld en stelt dat dit in strijd is met het internationale recht. “Deze beslissing vormt niet alleen een ernstige bedreiging voor de veiligheid en het welzijn van lesbische, homoseksuele, biseksuele, transgender, interseksuele en queer mensen in Rusland, maar schendt ook op flagrante wijze internationaal recht en normen voor mensenrechten.
Klap voor onze gemeenschap
"Dit is een grote klap voor ons als gemeenschap, en nu lijkt het erop dat elke lhbt-organisatie als extremistisch wordt beschouwd," zei Olga Baranova van het Moskouse Gemeenschapscentrum voor lhbt+ Initiatieven, die toevoegde dat de acties van het Hooggerechtshof zorgen baren over de naleving van de wet. Het proces ging door zonder de aanwezigheid van een beklaagde, een duidelijke schending van juridische principes. Het Moskouse Gemeenschapscentrum voor lhbt-initiatieven probeerde deel te nemen aan de zaak als belanghebbende partij, maar de rechtbank wees het verzoek af.
"Lhbtiq+mensen bestaan in elk land, en een juridisch verbod op de ongedefinieerde 'internationale lhbt-beweging' zal leiden tot meer geweld, discriminatie en isolatie van lhbtiq+mensen in Rusland, die al worden aangevallen om wie ze zijn," zei Maria Sjödin, uitvoerend directeur bij Outright International.
In strijd met mensenrechten
Outright International stelt dat de actie van de Russische overheid in directe strijd is met het internationale recht op mensenrechten, inclusief de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, waarbij Rusland partij is. Deze internationale instrumenten garanderen het recht op vrijheid van meningsuiting, vereniging en vreedzame vergadering, zonder uitzondering voor discriminatie op basis van seksuele geaardheid of genderidentiteit.
“Wij dringen er bij de Russische overheid op aan om haar internationale verplichtingen op het gebied van mensenrechten na te komen en de rechten en waardigheid van alle individuen te beschermen, ongeacht hun seksuele geaardheid of genderidentiteit.”
Bron: De Volkskrant / Outright International / Coverbeeld: iStock
