“Het voelde alsof ik mijn vader onvrijwillig een slechte, Amerikaanse film in rommelde”

Toen ik mensen vertelde dat mijn vader waarschijnlijk niet lang meer zou leven, kreeg ik van alle kanten adviezen:
“Dan moet je quality time met hem doorbrengen!”
“Je moet gesprekken met hem aangaan!”
“Nu kun je alles nog vragen wat je wilt!”
Met dit soort tips in mijn achterhoofd reed ik dan naar mijn ouders. Soms had ik zelfs een vraag in gedachten die ik mijn vader wilde stellen. Maar als ik binnenkwam en hem zag zitten, gaf ik het eigenlijk al op. Mijn vader had net een zware bestraling achter de rug en alles kostte moeite: opstaan, een kopje oppakken, nadenken.
De paar keer dat ik een poging deed iets uit mijn jeugd te bespreken, dacht ik na een zin of twee: ach, laat die man rustig zijn boterham eten.
“Nu kun je nog zeggen dat je van hem houdt!”

Ook zoiets, weer iets wat ik moest. Een vriend van me zwoer hoeveel closure hem dat had gegeven, dat hij dat nog tegen zijn vader had kunnen zeggen voor zijn dood. Nou goed, ik heb het geprobeerd, het was een matig succes. Misschien omdat ik er te veel over na had gedacht en het op een totaal onlogisch moment meedeelde (halverwege de traplift) maar misschien ook omdat het onze taal niet was. Het voelde alsof ik mijn vader onvrijwillig een slechte, Amerikaanse film in rommelde.
“Pak hem stevig vast!”
Ook dit heb ik geprobeerd. Maar ik ben nu eenmaal opgegroeid in een gezin waarin niet alleen emoties, maar ook lichamelijk contact zoveel mogelijk vermeden werd. Een keurslijf waarin we allemaal zijn groot gebracht, en in zekere mate vastzitten. Zeker mijn vader, als hoofd van het gezin met drie zoons. Ach, eigenlijk waren de mooiste momenten als ik al dit soort plannen en ideeën losliet. Als ik even vergat hoe het idealiter zou zijn of hoe het eruit zou moeten zien.

De momenten van intimiteit kwamen terloops en onverwacht. De manier waarop hij me soms aankeek vlak voordat ik wegging. Of ineens, uit het niets en zonder duidelijke aanleiding:
“Dank je wel, jochie.”
Of toen hij amper nog uit zijn stoel kon komen en toch ineens bij het raam stond om me uit te zwaaien toen ik wegreed, zijn gezicht vol tranen.

Het lichamelijke contact kwam uiteindelijk ook, simpelweg omdat hij mijn hulp nodig had. Het overweldigde me, hoe intiem het kan zijn om iemands sokken aan te trekken. De eerste keer deed ik het bruusk, als een bazige nachtzuster. Pas later durfde ik het liefdevol te doen, zijn voet vast te houden zonder de angst hiervoor op mijn kop te krijgen. Ergens was de laatste week misschien nog wel het mooist, qua intimiteit. Toen lag hij in bed en mocht ik voor het eerst in mijn leven zijn hand vasthouden zoveel ik wilde. Hij vond het fijn zelfs, werd er rustig van. Ik legde een hand op zijn schouder, een hand op zijn hart. Ik zei allemaal lieve dingen tegen hem, die hij hopelijk nog kon horen. Ik gaf hem zelfs een kus op zijn voorhoofd, maar toen was hij al overleden. Eerder durfde ik dat toch niet, gek genoeg.

Beeld: Celso de Sanders / Grooming: Emma Blok